索引
- 1. 判断二元一次方程 21 x + 35 y = 98 21x+35y=98 21x+35y=98是否有整数解;若有,求出其通解。
- 2. 求 3 406 { {3}^{406}} 3406(十进制数)的最后两位数字
- 3. 判断同余式组 { x ≡ 4 m o d 11 x ≡ 3 m o d 17 \left\{ \begin{aligned} & x\equiv 4\text{ }\bmod 11 \\ & x\equiv 3\text{ }\bmod 17 \\ \end{aligned} \right. { x≡4 mod11x≡3 mod17是否有解。若有,则求出其解。
- 4. 判断 x 2 + 4 x + 2 ≡ 0 mod 7 3 = 343 { {x}^{2}}+4x+2\equiv 0\text{ mod}{ {\text{7}}^{3}}=343 x2+4x+2≡0 mod73=343是否有解。若有,求出其解。
- 5. a ∈ Z , a ≥ 3 a\in \mathbb{Z},\text{ }a\ge 3 a∈Z, a≥3,求证 ∃ b , c ∈ Z , b , c > 0 , s . t . a 2 + b 2 = c 2 \exists b,c\in \mathbb{Z},\text{ }b,c>0,\text{ }s.t.\text{ }{ {a}^{2}}+{ {b}^{2}}={ {c}^{2}} ∃b,c∈Z, b,c>0, s.t. a2+b2=c2
1. 判断二元一次方程 21 x + 35 y = 98 21x+35y=98 21x+35y=98是否有整数解;若有,求出其通解。
解
21 = 3 × 7 35 = 5 × 7 98 = 2 × 7 2 \begin{aligned} & 21=3\times 7 \\ & 35=5\times 7 \\ & 98=2\times {
{7}^{2}} \\ \end{aligned} 21=3×735=5×798=2×72
因此先把原方程化简为等价形式
3 x + 5 y = 14 3x+5y=14 3x+5y=14
gcd ( 3 , 5 ) = 1 ∣ 14 \gcd \left( 3,5 \right)=\left. 1 \right|14 gcd(3,5)=1∣14,因此原方程有整数解。
5 = 3 × 1 + 2 3 = 2 × 1 + 1 \begin{aligned} & 5=3\times 1+2 \\ & 3=2\times 1+1 \\ \end{aligned} 5=3×1+23=2×1+1
P 0 = 1 , P 1 = 1 , P 2 = 1 × 1 + 1 = 2 Q 0 = 0 , Q 1 = 1 , Q 2 = 1 \begin{aligned} & {
{P}_{0}}=1,\text{ }{
{P}_{1}}=1,\text{ }{
{P}_{2}}=1\times 1+1=2 \\ & {
{Q}_{0}}=0,\text{ }{
{Q}_{1}}=1,\text{ }{
{Q}_{2}}=1 \\ \end{aligned} P0=1, P1=1, P2=1×1+1=2Q0=0, Q1=1, Q2=1
因此 3 x + 5 y = 1 3x+5y=1 3x+5y=1的一个特解为 ( ( − 1 ) 2 P 2 , ( − 1 ) 2 − 1 Q 2 ) = ( 2 , − 1 ) \left( {
{\left( -1 \right)}^{2}}{
{P}_{2}},\text{ }{
{\left( -1 \right)}^{2-1}}{
{Q}_{2}} \right)=\left( 2,-1 \right) ((−1)2P2, (−1)2−1Q2)=(2,−1)
因此 3 x + 5 y = 14 3x+5y=14 3x+5y=14的一个特解为 ( 2 × 14 , − 1 × 14 ) = ( 28 , − 14 ) \left( 2\times 14,-1\times 14 \right)=\left( 28,-14 \right) (2×14,−1×14)=(28,−14)
因此 3 x + 5 y = 14 3x+5y=14 3x+5y=14的通解,即原方程的通解为
{ x = 28 − 5 t y = − 14 + 3 t , t ∈ Z \left\{ \begin{aligned} & x=28-5t \\ & y=-14+3t \\ \end{aligned} \right.,\text{ }t\in \mathbb{Z} {
x=28−5ty=−14+3t, t∈Z
注
a , b a, b a,b的辗转相除法只需要进行到余数出现 gcd ( a , b ) \gcd(a,b) gcd(a,b)的那一行即可。
2. 求 3 406 { {3}^{406}} 3406(十进制数)的最后两位数字
解
问题等价于求解 3 406 m o d 100 {
{3}^{406}}\text{ }\bmod 100 3406 mod100。
100 = 2 2 × 5 2 ⇒ φ ( 100 ) = 100 × ( 1 − 1 2 ) × ( 1 − 1 5 ) = 40 \begin{aligned} & 100={
{2}^{2}}\times {
{5}^{2}} \\ & \Rightarrow \varphi \left( 100 \right)=100\times \left( 1-\frac{1}{2} \right)\times \left( 1-\frac{1}{5} \right)=40 \\ \end{aligned} 100=22×52⇒φ(100)=100×(1−21)×(1−51)=40
由于 gcd ( 3 , 100 ) = 1 \gcd \left( 3,100 \right)=1 gcd(3,100)=1,因此由欧拉定理有
3 φ ( 100 ) = 3 40 ≡ 1 m o d 100 ⇒ 3 400 = ( 3 40 ) 10 ≡ 1 10 = 1 m o d 100 \begin{aligned} & {
{3}^{\varphi \left( 100 \right)}}={
{3}^{40}}\equiv 1\text{ }\bmod 100 \\ & \Rightarrow {
{3}^{400}}={
{\left( {
{3}^{40}} \right)}^{10}}\equiv {
{1}^{10}}=1\text{ }\bmod 100 \\ \end{aligned} 3φ(100)=340≡1 mod100⇒3400=(340)10≡110=1 mod100
于是有
3 406 m o d 100 = 3 400 × 3 6 ≡ 1 × 3 6 = 729 ≡ 29 m o d 100 \begin{aligned} & {
{3}^{406}}\text{ }\bmod 100 \\ & ={
{3}^{400}}\times {
{3}^{6}} \\ & \equiv 1\times {
{3}^{6}} \\ & =729 \\ & \equiv 29\text{ }\bmod 100 \\ \end{aligned} 3406 mod100=3400×36≡1×36=729≡29 mod100
即 3 406 {
{3}^{406}} 3406的最后两位数字是 29 29 29。
3. 判断同余式组 { x ≡ 4 m o d 11 x ≡ 3 m o d 17 \left\{ \begin{aligned} & x\equiv 4\text{ }\bmod 11 \\ & x\equiv 3\text{ }\bmod 17 \\ \end{aligned} \right. { x≡4 mod11x≡3 mod17是否有解。若有,则求出其解。
解
由于 gcd ( 11 , 17 ) = 1 ∣ 1 = 4 − 3 \gcd \left( 11,17 \right)=\left. 1 \right|1=4-3 gcd(11,17)=1∣1=4−3,因此该同余式组有解。
gcd ( 11 , 17 ) = 1 \gcd \left( 11,17 \right)=1 gcd(11,17)=1,因此可以直接使用孙子定理进行求解。
令 b 1 = 4 , b 2 = 3 ; m 1 = 11 , m 2 = 17 , m = m 1 m 2 = 11 × 17 = 187 {
{b}_{1}}=4,\text{ }{
{b}_{2}}=3;\text{ }{
{m}_{1}}=11,\text{ }{
{m}_{2}}=17,\text{ }m={
{m}_{1}}{
{m}_{2}}=11\times 17=187 b1=4, b2=3; m1=11, m2=17, m=m1m2=11×17=187。
令 m = m 1 M 1 = m 2 M 2 ⇒ M 1 = m 2 = 17 , M 2 = m 1 = 11 m={
{m}_{1}}{
{M}_{1}}={
{m}_{2}}{
{M}_{2}}\text{ }\Rightarrow \text{ }{
{M}_{1}}={
{m}_{2}}=17,\text{ }{
{M}_{2}}={
{m}_{1}}=11 m=m1M1=m2M2 ⇒ M1=m2=17, M2=m1=11。
M 1 M 1 ′ ≡ 1 m o d m 1 ⇔ 17 M 1 ′ ≡ 1 ≡ 1 + ( 17 − 6 ) × 3 m o d 11 ⇔ M 1 ′ ≡ − 1 + 3 = 2 m o d 11 \begin{aligned} & {
{M}_{1}}{
{M}_{1}}'\equiv 1\text{ }\bmod {
{m}_{1}} \\ & \Leftrightarrow 17{
{M}_{1}}'\equiv 1\equiv 1+\left( 17-6 \right)\times 3\text{ }\bmod 11 \\ & \Leftrightarrow {
{M}_{1}}'\equiv -1+3=2\text{ }\bmod 11 \\ \end{aligned} M1M1′≡1 modm1⇔17M1′≡1≡1+(17−6)×3 mod11⇔M1′≡−1+3=2 mod11
M 2 M 2 ′ ≡ 1 m o d m 2 ⇔ 11 M 2 ′ ≡ 1 ≡ 1 + ( 11 + 6 ) × ( − 2 ) m o d 17 ⇔ M 2 ′ ≡ − 1 + ( − 2 ) = − 3 m o d 17 \begin{aligned} & {
{M}_{2}}{
{M}_{2}}'\equiv 1\text{ }\bmod {
{m}_{2}} \\ & \Leftrightarrow 11{
{M}_{2}}'\equiv 1\equiv 1+\left( 11+6 \right)\times \left( -2 \right)\text{ }\bmod 17 \\ & \Leftrightarrow {
{M}_{2}}'\equiv -1+\left( -2 \right)=-3\text{ }\bmod 17 \\ \end{aligned} M2M2′≡1 modm2⇔11M2′≡1≡1+(11+6)×(−2) mod17⇔M2′≡−1+(−2)=−3 mod17
因此同余式组的解为
x ≡ M 1 M 1 ′ b 1 + M 2 M 2 ′ b 2 m o d m ≡ 17 × 2 × 4 + 11 × ( − 3 ) × 3 m o d 187 = 37 m o d 187 \begin{aligned} & x\equiv {
{M}_{1}}{
{M}_{1}}'{
{b}_{1}}+{
{M}_{2}}{
{M}_{2}}'{
{b}_{2}}\text{ }\bmod m \\ & \equiv 17\times 2\times 4+11\times \left( -3 \right)\times 3\text{ }\bmod 187 \\ & =37\text{ }\bmod 187 \\ \end{aligned} x≡M1M1′b1+M2M2′b2 modm≡17×2×4+11×(−3)×3 mod187=37 mod187
4. 判断 x 2 + 4 x + 2 ≡ 0 mod 7 3 = 343 { {x}^{2}}+4x+2\equiv 0\text{ mod}{ {\text{7}}^{3}}=343 x2+4x+2≡0 mod73=343是否有解。若有,求出其解。
解
令 f ( x ) = x 2 + 4 x + 2 f\left( x \right)={
{x}^{2}}+4x+2 f(x)=x2+4x+2,则有 f ′ ( x ) = 2 x + 4 f'\left( x \right)=2x+4 f′(x)=2x+4。
-
求解 f ( x ) ≡ 0 m o d 7 f\left( x \right)\equiv 0\text{ }\bmod 7 f(x)≡0 mod7。
使用穷举法列举得所有结果如下
x m o d 7 − 3 − 2 − 1 0 1 2 3 f ( x ) m o d 7 − 1 − 2 − 1 2 7 ≡ 0 14 ≡ 0 23 ≡ 2 \begin{matrix} x\text{ }\bmod 7 & -3 & -2 & -1 & 0 & 1 & 2 & 3 \\ f\left( x \right)\bmod 7 & -1 & -2 & -1 & 2 & 7\equiv 0 & 14\equiv 0 & 23\equiv 2 \\ \end{matrix} x mod7f(x)mod7−3−1−2−2−1−10217≡0214≡0323≡2
因此解为 x ≡ 1 , 2 m o d 7 x\equiv 1,\text{ }2\bmod 7 x≡1, 2mod7。 -
求解 f ( x ) ≡ 0 m o d 7 2 = 49 f\left( x \right)\equiv 0\text{ }\bmod { {7}^{2}}=49 f(x)≡0 mod72=49。
-
f ′ ( 1 ) = 6 ≡ 0 m o d 7 , f ( 1 ) = 7 f'\left( 1 \right)=6\cancel{\equiv }0\text{ }\bmod 7,\text{ }f\left( 1 \right)=7 f′(1)=6≡ 0 mod7, f(1)=7
∃ ! t ∈ { 0 , 1 , ⋯ , 6 } \exists !t\in \left\{ 0,1,\cdots ,6 \right\} ∃!t∈{ 0,1,⋯,6}使得 x ≡ 1 + 7 t m o d 49 x\equiv 1+7t\text{ }\bmod 49 x≡1+7t mod49是方程的解。
求解
f ( 1 ) 7 + f ′ ( 1 ) t ≡ 0 m o d 7 ⇔ 7 7 + 6 t ≡ 0 m o d 7 ⇔ 6 t ≡ − 1 ≡ − 1 + 7 = 6 m o d 7 ⇔ t ≡ 1 m o d 7 \begin{aligned} & \frac{f\left( 1 \right)}{7}+f'\left( 1 \right)t\equiv 0\text{ }\bmod 7 \\ & \Leftrightarrow \frac{7}{7}+6t\equiv 0\text{ }\bmod 7 \\ & \Leftrightarrow 6t\equiv -1\equiv -1+7=6\text{ }\bmod 7 \\ & \Leftrightarrow t\equiv 1\text{ }\bmod 7 \\ \end{aligned} 7f(1)+f′(1)t≡0 mod7⇔77+6t≡0 mod7⇔6t≡−1≡−1+7=6 mod7⇔t≡1 mod7
因此有解 x ≡ 1 + 7 × 1 = 8 m o d 49 x\equiv 1+7\times 1=8\text{ }\bmod 49 x≡1+7×1=8 mod49。 -
f ′ ( 2 ) = 2 × 2 + 4 = 8 ≡ 1 ≡ 0 m o d 7 , f ( 2 ) = 14 f'\left( 2 \right)=2\times 2+4=8\equiv 1\cancel{\equiv }0\text{ }\bmod 7,\text{ }f\left( 2 \right)=14 f′(2)=2×2+4=8≡1≡ 0 mod7, f(2)=14
∃ ! t ∈ { 0 , 1 , ⋯ , 6 } \exists !t\in \left\{ 0,1,\cdots ,6 \right\} ∃!t∈{ 0,1,⋯,6}使得 x ≡ 2 + 7 t m o d 49 x\equiv 2+7t\text{ }\bmod 49 x≡2+7t mod49是方程的解。
求解
f ( 2 ) 7 + f ′ ( 2 ) t ≡ 0 m o d 7 ⇔ 14 7 + t ≡ 0 m o d 7 ⇔ t ≡ − 2 m o d 7 \begin{aligned} & \frac{f\left( 2 \right)}{7}+f'\left( 2 \right)t\equiv 0\text{ }\bmod 7 \\ & \Leftrightarrow \frac{14}{7}+t\equiv 0\text{ }\bmod 7 \\ & \Leftrightarrow t\equiv -2\text{ }\bmod 7 \\ \end{aligned} 7f(2)+f′(2)t≡0 mod7⇔714+t≡0 mod7⇔t≡−2 mod7
因此有解 x ≡ 2 + 7 × ( − 2 ) = − 12 m o d 49 x\equiv 2+7\times \left( -2 \right)=-12\text{ }\bmod 49 x≡2+7×(−2)=−12 mod49。
-
-
求解 f ( x ) ≡ 0 m o d 7 3 = 343 f\left( x \right)\equiv 0\text{ }\bmod { {7}^{3}}=343 f(x)≡0 mod73=343。
-
f ′ ( 8 ) = 2 × 8 + 4 = 20 ≡ − 1 ≡ 0 m o d 7 f'\left( 8 \right)=2\times 8+4=20\equiv -1\cancel{\equiv }0\text{ }\bmod 7 f′(8)=2×8+4=20≡−1≡ 0 mod7
f ( 8 ) = 8 2 + 4 × 8 + 2 = 98 f\left( 8 \right)={ {8}^{2}}+4\times 8+2=98 f(8)=82+4×8+2=98
∃ ! t ∈ { 0 , 1 , ⋯ , 6 } \exists !t\in \left\{ 0,1,\cdots ,6 \right\} ∃!t∈{ 0,1,⋯,6}使得 x ≡ 8 + 49 t m o d 343 x\equiv 8+49t\text{ }\bmod 343 x≡8+49t mod343是方程的解。
求解
f ( 8 ) 49 + f ′ ( 8 ) t ≡ 0 m o d 7 ⇔ 98 49 + − t ≡ 0 m o d 7 ⇔ t ≡ 2 m o d 7 \begin{aligned} & \frac{f\left( 8 \right)}{49}+f'\left( 8 \right)t\equiv 0\text{ }\bmod 7 \\ & \Leftrightarrow \frac{98}{49}+-t\equiv 0\text{ }\bmod 7 \\ & \Leftrightarrow t\equiv 2\text{ }\bmod 7 \\ \end{aligned} 49f(8)+f′(8)t≡0 mod7⇔4998+−t≡0 mod7⇔t≡2 mod7
因此有解 x ≡ 8 + 49 × 2 = 106 m o d 343 x\equiv 8+49\times 2=106\text{ }\bmod 343 x≡8+49×2=106 mod343。 -
f ′ ( − 12 ) = 2 × ( − 12 ) + 4 = − 20 ≡ 1 ≡ 0 m o d 7 f'\left( -12 \right)=2\times \left( -12 \right)+4=-20\equiv 1\cancel{\equiv }0\text{ }\bmod 7 f′(−12)=2×(−12)+4=−20≡1≡ 0 mod7
f ( − 12 ) = ( − 12 ) 2 + 4 × ( − 12 ) + 2 = 98 f\left( -12 \right)={ {\left( -12 \right)}^{2}}+4\times \left( -12 \right)+2=98 f(−12)=(−12)2+4×(−12)+2=98
∃ ! t ∈ { 0 , 1 , ⋯ , 6 } \exists !t\in \left\{ 0,1,\cdots ,6 \right\} ∃!t∈{ 0,1,⋯,6}使得 x ≡ − 12 + 49 t mod343 x\equiv -12+49t\text{ mod343} x≡−12+49t mod343是方程的解。
求解
f ( − 12 ) 49 + f ′ ( − 12 ) t ≡ 0 m o d 7 ⇔ 2 + t ≡ 0 m o d 7 ⇔ t ≡ − 2 m o d 7 \begin{aligned} & \frac{f\left( -12 \right)}{49}+f'\left( -12 \right)t\equiv 0\text{ }\bmod 7 \\ & \Leftrightarrow 2+t\equiv 0\text{ }\bmod 7 \\ & \Leftrightarrow t\equiv -2\text{ }\bmod 7 \\ \end{aligned} 49f(−12)+f′(−12)t≡0 mod7⇔2+t≡0 mod7⇔t≡−2 mod7
因此方程有解 x ≡ − 12 + 49 × ( − 2 ) = − 110 ≡ 233 m o d 343 x\equiv -12+49\times (-2)=-110\equiv233\text{ }\bmod 343 x≡−12+49×(−2)=−110≡233 mod343。
-
5. a ∈ Z , a ≥ 3 a\in \mathbb{Z},\text{ }a\ge 3 a∈Z, a≥3,求证 ∃ b , c ∈ Z , b , c > 0 , s . t . a 2 + b 2 = c 2 \exists b,c\in \mathbb{Z},\text{ }b,c>0,\text{ }s.t.\text{ }{ {a}^{2}}+{ {b}^{2}}={ {c}^{2}} ∃b,c∈Z, b,c>0, s.t. a2+b2=c2
证明
-
若 a a a是大于等于4的偶数,则有 2 ∣ a \left. 2 \right|a 2∣a。
注意到
{ a = 2 x y b = x 2 − y 2 c = x 2 + y 2 , x , y ∈ Z > 0 , x > y \left\{ \begin{aligned} & a=2xy \\ & b={ {x}^{2}}-{ {y}^{2}} \\ & c={ {x}^{2}}+{ {y}^{2}} \\ \end{aligned} \right.,\text{ }x,y\in { {\mathbb{Z}}_{>0}},\text{ }x>y ⎩⎪⎨⎪⎧a=2xyb=x2−y2c=x2+y2, x,y∈Z>0, x>y
是 a 2 + b 2 = c 2 , 2 ∣ a { {a}^{2}}+{ {b}^{2}}={ {c}^{2}},\text{ }\left. 2 \right|a a2+b2=c2, 2∣a的正整数解。
令 x = a 2 ∈ Z ≥ 2 , y = 1 x=\frac{a}{2}\in { {\mathbb{Z}}_{\ge 2}},\text{ }y=1 x=2a∈Z≥2, y=1,则有 x > y > 0 x>y>0 x>y>0。此时有
b = ( a 2 ) 2 − 1 = a 2 4 − 1 ∈ Z > 0 , c = ( a 2 ) 2 + 1 = a 2 4 + 1 ∈ Z > 0 b={ {\left( \frac{a}{2} \right)}^{2}}-1=\frac{ { {a}^{2}}}{4}-1\in { {\mathbb{Z}}_{>0}},\text{ }c={ {\left( \frac{a}{2} \right)}^{2}}+1=\frac{ { {a}^{2}}}{4}+1\in { {\mathbb{Z}}_{>0}} b=(2a)2−1=4a2−1∈Z>0, c=(2a)2+1=4a2+1∈Z>0
即找到了一组 ( a , b , c ) = ( a , a 2 4 − 1 , a 2 4 + 1 ) ∈ Z > 0 3 \left( a,b,c \right)=\left( a,\frac{ { {a}^{2}}}{4}-1,\frac{ { {a}^{2}}}{4}+1 \right)\in \mathbb{Z}_{>0}^{3} (a,b,c)=(a,4a2−1,4a2+1)∈Z>03使得 a 2 + b 2 = c 2 { {a}^{2}}+{ {b}^{2}}={ {c}^{2}} a2+b2=c2。 -
若 a a a是奇数,在这种情况下将 a 2 + b 2 = c 2 { {a}^{2}}+{ {b}^{2}}={ {c}^{2}} a2+b2=c2等价变换为
( c + b ) ( c − b ) = a 2 \left( c+b \right)\left( c-b \right)={ {a}^{2}} (c+b)(c−b)=a2
注意到
{ u = p 2 v = q 2 w = p q , p , q ∈ Z > 0 \left\{ \begin{aligned} & u={ {p}^{2}} \\ & v={ {q}^{2}} \\ & w=pq \\ \end{aligned} \right.,\text{ }p,q\in { {\mathbb{Z}}_{>0}} ⎩⎪⎨⎪⎧u=p2v=q2w=pq, p,q∈Z>0
是方程 u v = w 2 uv={ {w}^{2}} uv=w2的正整数解。
现令 u = c + b , v = c − b , w = a , p = a , q = 1 u=c+b,\text{ }v=c-b,\text{ }w=a,\text{ }p=a,\text{ }q=1 u=c+b, v=c−b, w=a, p=a, q=1,则有
{ c + b = a 2 c − b = 1 a = a × 1 ⇒ { a = a b = a 2 − 1 2 ∈ Z > 0 c = a 2 + 1 2 ∈ Z > 0 \left\{ \begin{aligned} & c+b={ {a}^{2}} \\ & c-b=1 \\ & a=a\times 1 \\ \end{aligned} \right.\text{ }\Rightarrow \text{ }\left\{ \begin{aligned} & a=a \\ & b=\frac{ { {a}^{2}}-1}{2}\in { {\mathbb{Z}}_{>0}} \\ & c=\frac{ { {a}^{2}}+1}{2}\in { {\mathbb{Z}}_{>0}} \\ \end{aligned} \right. ⎩⎪⎨⎪⎧c+b=a2c−b=1a=a×1 ⇒ ⎩⎪⎪⎪⎪⎨⎪⎪⎪⎪⎧a=ab=2a2−1∈Z>0c=2a2+1∈Z>0
因此找到了一组 ( a , b , c ) = ( a , a 2 − 1 2 , a 2 + 1 2 ) ∈ Z > 0 3 \left( a,b,c \right)=\left( a,\frac{ { {a}^{2}}-1}{2},\frac{ { {a}^{2}}+1}{2} \right)\in \mathbb{Z}_{>0}^{3} (a,b,c)=(a,2a2−1,2a2+1)∈Z>03使得 a 2 + b 2 = c 2 { {a}^{2}}+{ {b}^{2}}={ {c}^{2}} a2+b2=c2。